Yak bir sigara.

Kadın evdeydi o gün ve ne yapacağını bilmiyordu. Çünkü derslerinin hiç birine gitmiyordu ve sınavı vardı. Ne çalışacağını, ne yapacağını, çalışsa bile ne olacağını bilmiyordu. Üstelik baharında ilk günüydü, hava çok güzeldi.  Bir şekilde başlaması gerekiyordu, çayını ocağa koydu, hazırlıklarını yaptı, 10 dk da bir mola verir sigaramı içerim,  diyerek ders çalışmaya başladı.

Elindeki notlara bakıyor, kelimeler büyüyordu adeta gözünde, arada dalıyor, sürekli dışarıyı düşünüyordu. Nöronları bozulmuştu, doğru düşünemiyordu, sürekli aklı evin camından dışarıya çıkıyor, dolaşıyor geri geliyordu. Sıkıntıdan normalde pek mesaj atmadığı insanlara bile mesaj atmıştı. İçinde bulunduğu atmosferden çok mutsuzdu ve biran önce kurtulmak istiyordu.

Aklı sürekli bir yerlere gidiyordu, bahar gelmişti, çilek,domates, salatalık tohumu alıp, bahçeye ekeceğinin planlarını yapıyordu. Çay bardağına dokunuyordu sürekli parmaklarıyla, üzerindeki gri düşük omuzlu penyeyi çekiştiriyordu bazen, saçlarını bir sağa bir sola düşürüyordu, canı sıkılıyordu.

Kapı çaldı.
Kadın kimseyi beklemiyordu.
Fakat yersiz bir sevinç oluştu içinde,
o anlık ara verecek olması bile mutlu etmişti onu.

Gelen Erkekti. Çok zamandır hat da bir daha hiç görüşmemişlerdi. Oysa kadın her sefer görüşmek üzere diyordu. Kadın şaşırmıştı ama mutsuz da olmamıştı. Girebilir miyim dedi, Kadın tabi ki dedi, hiç zorluk çıkarmamıştı. Erkek ile birlikte içeriye geçtiler, ona da çay ikram etti. Erkek etraflıca içeriyi süzdü, hayal ettiği gibiydi her şey. Hemen Masanın üzerinde duran kitapları görmüştü. Rahatsız etmek istemezdim dedi. Kadın, yok zaten pek çalışasım da yoktu dedi. Erkek yanında getirdiği çanta pikabı açtı, yanında tek bir plak getirmişti,onu çıkardı. Plağı yerleştirdi ve Çalan şarkı: "Sezen Aksu- Yak bir sigara" idi. Konuşmadan dinlediler, "Öyle sıkıntılı yanları var ki yaşamın, sen haklısın,haklısın...Yak bir sigara"...

Şarkı bittiğinde, Erkek, işlerin var dedi, ben daha çok rahatsız etmeyeyim seni. Kadın, yok dedi, iyi oldu benim içinde. Erkek, son olarak bugün baharın ilk günü, buna uygun bir ufak hediye etmek istiyorum sana dedi, ama bahçeye çıkalım. Peki, dedi Kadın. Bahçeye çıktılar, Erkek, cebinden bir kağıda sardığı çilek tohumlarını toprağa ekti. Kadın, gülümsedi. Erkek, gitti,Kadın kapıyı kapattı,içeriye girdi.

" Ne tuhaf ömrümün sonuna kadar
Kelimelerle yaşamam.
Ağaçtan çok ağaç sözünü
Denizden çok deniz sözünü
Sevmem..."


Erkin Tura-Tüm hakları saklıdır.

Balık Meselesi.

Kadın ve Erkek,
İzmir de bir sahil kasabasında(Güzelbahçe,Urla,Seferihisar,Çeşme,Alaçatı,Mordoğan,Karaburun,Yeni-Eski Foça hepsi olabilir) buluşurlar. Yemek yemek üzere tam denize cephesi olan şirin begonyalar,hanımelleri içinden geçerek içeriye girilen salaş bir yerde yemeklerini sipariş edip, kareli mavi bir masa örtüsü üzerinde elleri, denize doğru bakmaktadırlar.

Masa da zeytinyağından yapılma mis gibi kokan mumlar, kerpiç duvarlarla rengarenk dış cephesi olan bu sevimli mekanda, arkadan sesini ağır ağır duyduğumuz bir de pikap vardır. Çalan şarkıya Kadın eşlik etmektedir."Güzel ne güzel olmuşsun, Görülmeyi görülmeyi, Siyah zülfün halkalanmış Örülmeyi örülmeyi..."

Garson siparişleri getirir, İkisinin de tercihi lezzetli Ege balıklarıdır. Ege barbunu tüm lezzetiyle masanın incisidir,büyük balıklardan Çipura da olmazsa olmazdır. Masa da mezeler çok çeşitlidir, muhacirlerin işlettiği bir lokantadır burası. Kabak çiçeği dolmasından Şevketi bostana kadar tüm ege nimetleri bir hazine gibi dizilmişlerdir. İzmir de ne içilir? Tabi ki buz gibi bir rakı. İncecik bardaklarda İzmir meltemiyle soğuyan bardaklarda, sıcacık eller. Üstelik o gece denizde yakamoz ve dolunay da var. Taze balık kokusuyla, deniz kokusu, rakının anoson kokusuyla, hanımeli kokusu eşlik ediyor her kadehe. Sarhoş olmamak elde mi, böyle bir İzmir gecesinde.

Bir süre bu güzel,küçük dünyanın tadını çıkardı Kadın ve Erkek hiç bir şey söylemeden. Arada birbirlerine bakarak.Masanın üzerindeki örtü her rüzgar estiğinde Erkek Kadının, kokusunu da duyuyordu evet koklamak değil daha başka bir şey, duymak olabilir bu. Kadının o gün giydiği beyaz elbise ortama o kadar uyum sağlıyordu ki o da bu konunun en güzel öznesi oluyordu.

Yemek yavaş yavaş ilerledikçe masadaki mumlar bitmek üzereydi neredeyse, oysa Kadın ve Erkek henüz hiç konuşmamışlardı, "Bakmak, Aşktır" diyordu şair, biri konuşsa sanki o büyü bozulacaktı. Kadın ve Erkek yemeğini bitirmişlerdi, Kadın sigarasını yaktı. Sarı saçlarının ucundan kıvılcımlar çıkıyor gibiydi sigara içerken.
Kerpiç duvarların önünde duran Kedi, kadına doğru yanaştı, sigarasının ateşinin ışığı kedinin yüzünü aydınlatmıştı, Erkek, Kadın ve kediyi izliyordu. Kadın, kediyi okşamaya başladı, sigarasını söndürdükten sonra. Erkek, Kadına baktı, Kadın kediyi severken, beyaz elbisesinin üzerine düşen mum ışığıyla kedi oynuyordu. Erkek için büyüleyici bir sahneydi. Kadın kediyi usulca yere bıraktı ve kedi tekrar geldiği kerpiç duvarın yanına doğru gitti.

Bu nasıl bir geceydi? Rakı, belki en az sarhoş eden şeydi bu gece.

Erkek konuşmaya karar verdi ve Kadına dedi ki:
- Bir gün bu sahilde istersen balık tutabiliriz?
- Balık tutmayı sevmem, öyle bir şeye vesile olmayı.

Adam biraz şaşırdı.                                            

-Neye vesile olmayı?
-Balık öldüremem ben.
-Ben senin içinde öldürürüm dedi, Erkek.
-O zaman olur...

Kadın ve Erkek, dalga seslerini orada bırakarak,ayrıldılar.





Erkin Tura-Tüm hakları saklıdır.

4 Ağustos.

bu "iklim", insandan hızlı mı değişir?

bu yaşam,bu renk,bu ses benim,"ilkim".

korkmak bir "ilmik" iken,

şimdi düğüm.

Çöz çözebilir isen.

Erkin Tura-Tüm hakları saklıdır.

Silüet.

Silüet, kenar çizgileri belli gölge diyebiliriz kısaca. Fransızca kökenli bir kelimedir. Hani bir de bizim lafımız var, gölge etme başka ihsan istemem diye. Hayatımıza giren kimi gölgelere aşık olabiliyoruz ya da aslı olan insanlardan nefret edebiliyor. İnsanın, belirsiz şeyler daha hoşuna gidiyor belki de, bilmemek gerçekten bazen mutlu kılabiliyor, bilmenin tüm huzuruna rağmen belkide kim bilir.

Bir film vardır hani bilirsiniz yıllar sonra o muhteşem planları ve ikonografik anlatımıyla kült film olmuştur, güzel usta Metin Erksan'ın Sevmek Zamanı filmi. Ne kadar naiftir, ne kadar hoştur. Buna rağmen tutkuludur da. Boyacı Halil evini boyamaya gittiği evin hanımı Meral'a aşık olur ya da biz öyle sanırız, sonra Meral'i istemez, ben sana değil resmine aşık oldum der ya. Bazen bir resme bir insana bir yazıya çok başka anlamlar yükleyebiliyoruz sonrası hayal kırıklığı. Bazen her şeyi sevdiğin gibi bırakman gerekebiliyor, resim resim olarak kalsa, ona yüklediğin anlamı sevsen daha tutkulu ve zararsız oluyor. Dokunduğunda dağılıyor bazen sevdiğin şey, tuz buz. Hayal ettiğin şey her zaman gerçeğinden güzel oluyor belki. Orada yaşadığın monolog belki seni mutlu eden.

Bu konuda bir ufak hikayeden daha bahsedeceğim. Attila İlhan Yağmur Kaçağı kitabındaki en bilinen şiirlerinden biri olan"üçüncü şahsın şiiri" adlı şiirinde şöyle demekteydi:

ne vakit maçka'dan geçsem
limanda hep gemiler olurdu
ağaçlar kuş gibi gülerdi
bir rüzgar aklımı alırdı
sessizce bir cigara yakardın
parmaklarımın ucunu yakardın
kirpiklerini eğerdin bakardın
üşürdüm içim ürperirdi
felaketim olurdu ağlardım...

Daha sonra şair bu şiirini gerçeğe çok yakın bir psikoloji ile yazdığını belirtiyor ve ekliyor: o sıra maçka dolaylarında bir kız yaşardı ince tüy gibi bir kız, kısacık saçlı son derece modern...Güzel Sanatlar Fakültesinde okuduğuna kadar bilir Attila İlhan kızın...Tesadüf ya bir gün bir yolculukları sırasında vapur da karşılaşırlar ve Napoli'ye kadar aynı vapurda giderler ama şair hiç bir şey söyleyemez ona... Ama hala o siluete aşık olduğunu çok beğendiğini anlatır.

Öyle  işte, her şey sensin aslında, gölgende,aslında,silüetinde...



Erkin Tura-Tüm hakları saklıdır.

Deri'n.

Sığ olsun,

her şey.

Bize yetecek kadar.

Soluğum sana yetecek kadardır,

Yorulmam.

Sesin bana yetecek kadardır,

Duyarım.

At,isminin önüne gelen her şeyi.

Soy adım,

isminin sonuna gelecek kadardır...

Erkin Tura-Tüm hakları saklıdır.

Senin söylediğin "laf" değil.

Hani söyleriz ya bazen, senin konuştuğunda laf mı diye. Ya da laf değil diye. Bunun altında yatan şey şöyle gelişiyor sanıyorum. Uyumsuzluk kokan laflardan biri bence bu söylem. Hemde nasıl.

Laf nereye konur ? Hiç düşünmedim bende bugüne kadar. Lafı koyduğun yer, dilinin tam ucu değil midir? Dilinin ucunun dokusu ile lafın kimyası-dokusu uymadığında olmuyor, ona laf demek zoruna gidiyor insanın. Burada başka bir deyiş akla geliyor, "laf olsun diye".

Laf nereye konur,ruha da konur mu,neden olmasın. Ama dilin ucunun dokusuna uyan laf ruha konur, daha dilin ucuna yakışmayan lafı ruhuna koyma,ruhun bozulur.

İnsan  mı garip, laf mı? Lafının esiri olan insan mı , insanın esiri olan laf mı makbuldür. Ah o,laflarının esiri olan,lafı, ne dilinin ucunun dokusuna ne ruhuna uymayan insanlar, nasıl gaflete düşmüştür onlar. Onlar iyi ve kötüyü, çirkin ve güzeli ayırt edemezler, körleşmiştir lafları,gözleri, gönülleri. Anlayamazlar, anlatamazlar.

Kendi yazdığı kitabın kapağına,kendi fotoğrafını koyan yazarlar,şairler gibi içinde bulundukları duruma o kadar uzaktır onlar. Onların kitapları okunmaz, laflarına inanılmaz.


Erkin Tura-Tüm hakları saklıdır.

Ziyan.

Kelimeler ziyan olursa,

Vazgeçilir.

Erkin Tura-Tüm hakları saklıdır.

Pornografik Zihinler.

Bu hafta çok tartışıldı, dünyaca ünlü yönetmen Lars von trier'in son filmi Nymphomaniac , ülkemizde yasaklandı vizyona girmeyecek. Bakın yaş sınırı konabilecek iken bir filmi vizyona dahi sokmamak nasıl bir fikir hürriyeti tecavüzüdür. Diyebilirsiniz ki bu ülkede ne özgür ki? Tamam anlarım ama sen halkının zekasından şüphe mi edersin be bu kararı veren üst kurul! Neye göre bu filmi,kime göre, kimi göz önünde bulundurarak yasaklarsın! Her yasak hele hele konu sanat ise içimi bir kat daha acıtıyor. Yönetmeni seversin sevmezsin, filmi beğenirsin beğenmezsin anlarım ama bunu anlayamam arkadaş. Yönetmen takıntılıdır tamam her yönetmenin takıntıları vardır. Bu nasıl bir değerlendirmenin utanç verici sonucudur.

Bu zamanda bu çağ da neyi yasaklayabilir sin ki? Bu anca kendini gülünç duruma düşürmektir, ülkenin hürriyetler konusunda ne kadar geri kafalı idareciler tarafından yönetildiğini gösterir. Bilindiği üzere aynı şey kitaplar konusunda da yapılmıştı. Derlerse ki konu yasak değil ahlaktır sözüm ona o zaman üst kurula soruyorum:

Sevgili üst kurul, koskoca insanlarsınız şüphesiz. Siz bir kitaptan ya da bir sanat eserinden tahrik mi oluyorsunuz?
Sevgili üst kurul, çıplak olan her şeyden tahrik mi oluyorsunuz?
Sevgili üst kurul, filmi izlerken değerlendirmek için tahrik mi oldunuz da bu sonuca vardınız?

Demek ki bu üst kuruldaki koca koca insanlar her şeyden tahrik oluyorlar. Kitaptan,filmden,sanattan tahrik olan insanlar.

Ben filmi izlemedim ama fragmanlarına ve hikayedeki kahramanların anlatıldığı uzun karakter fragmanlarına baktım, zerre pornografi hissi de durumu da yok. Sonuç olarak zaten anlatılan nemfomani denilen bir ruhsal hastalık. Seks bağımlılığı da diyebiliriz, böyle bir şey var ama anlatmak, filmini çekmek mi abeste iştigal bir şey. Ki sanat da ayıp olur mu onuda bilemiyorum. Ki film Tv'de yayınlanacak olsa bende tamam derim, uygun olmayabilir, bu ülkede Tv'yi her yaştan insan izliyor ve neredeyse tek eğlenceleri, o yüzden tehlikeli olabilir. Ama söz konusu sinema, isteyen, tercih eden gider, istemeyen gitmez. Bu kadar basit.

Ama ne yazık ki bu ülkede sanat ya da konular değil, zihinler pornografik. Bu ülkede çocuk gelinler var, bu ülkede deliler gibi kadın cinayetleri işleniyor her gün, bu ülkede tecavüzler var, bu ülkede tüm köy ufacık kıza tecavüz ediyor ceza almıyor hiç biri, bu ülkede siyasetçilerin porno kasetleri var, bu ülkede o kadar ahlaksızca şeyler oluyor ki bu insanların filmden,kitaptan tahrik olmasına da şaşmamak gerek.

Bakın bayanlar beyler bu ülkede şöyle bir kanun var mesela:
"Çocuklara yapılan cinsel istismar evlenme vaadiyle yapılırsa dava düşer" bir kanun taslağı, yer Türkiye -2014

O yüzden dava çoktan düşmüştür.

Sadece fikir,kişi hürriyeti diyerek baş örtüsü haktır diyenlerden de film izlemekte haktır lafını duymak istiyorum. Ve tabi ki herkesten.

Erkin Tura-Tüm hakları saklıdır

 

Kız çocuğu.

Bir kız çocuğu,

tek çıkar yolu,

çözülmemek için çözmek,

yenilememek için yenmek,

ve çok sevmek kelimeleri.

Kaybettiklerini kelimelerde bulmak,

bulduklarından bir kelime öğrenmek,

sana ait tek şey, kitap.

sımsıkı sarıl ona.

Ölümsüz ol kız çocuğu,

Yaşat tüm kaybettiklerini cümlelerinde,

Yaşat herkese,her şeye inat.

Yaşamayı ehlileştir, 

Cesaret cümlelerde.

Elinden alsınlar her şeyi,

Boşver, kelimelerin var.

Kelimelerinde yaşar yaşatırsın çocuk,

kimselere yüz verme kelimelerinden başka.

Herkes gitsin çocuk,

herkes gitsin,

sen böyle kal,

burada kal çocuk,

burada kal,

öğrenerek ayakta kal,

severek yanımda kal.

gün gelir,

ufacık çocukların,

kocaman kelimeleri,

kanlı bir diktatörü bile alt edebilir.

Erkin Tura-Tüm hakları saklıdır.

Kısa.

Tomris Uyar'ın bir yazısını okurken, bir ifadesi beni çok başka yerlere götürdü. Uyar, "bu onun kusuru değil, özelliğiydi." diyordu. Evet bazı insanların kusuru gibi gördüğümüz yanları aslında özelliği. Bu açıdan bakmak belki daha sağlıklı. Evet ortada bir kusur var fakat bu onun özelliklerinden biri olunca aslında kusur olmaktan da çıkıyor.

Bir insan,bir kitap,bir tablo,bir oyuncak... Sorunlu,yırtık,çizik,kırık... bu onların kusuru değil,özelliği...

Asıl kusurlu olan insandır,
sen ben ve ya o değil,
kusursuz da kusurun içindedir,
o yüzden...
Ve bu insanın bir özelliği.


Erkin Tura-Tüm hakları saklıdır.

28 Kuruş.

Eskiden, çocukken, doğum günlerimizde hep beklerdik ki oyuncak alınsın bize. Ama herkes ağız birliği etmiş gibi kitap alırdı, ve çocuğuz ya bizim nazarımızda kitap pekte hediyeden sayılmıyordu, çocuktuk, kitaplar sıkıcı,ciddi şeylerdi. Şimdi ise beni en çok mutlu eden şey, kitap hediye edilmesi bana. Kitaplar, insanlar kadar mutlu edebilir mi bizi, bence fazlasıyla evet. Çıkarsız,karşılıksız, bilgi dolu bir sevgi. Üstelik fiyatları da belli, insanların değerleri anlaşılamıyor iken.

Şimdilerde herkes aşık,sevgili, herkes çok seviyor herkes sevgiyi,aşkı anlatıyor. Nerede o eski sevgiler demek yerine nerede o eski basit zamanlar demek daha doğru. Şimdi her şey karmaşık, her şeyin alternatifi var, her şey bir yerde kapitalist, her şey koşuşturma, hep daha iyisini, yenisini, rahatını istiyor insan aşkta da telefonda da hayat da da...

Şimdiki insanın çevresi genişledi. Ailem ve sevgilim değil. Ailem,okuldan arkadaşlarım,oradan arkadaşlarım,buradan arkadaşlarım, sosyal ağlarım böyle uzayıp gidiyor.Sosyal medya sağ olsun istemediğin kadar arkadaşını buluyor sana. Böyle olunca da insanın hem bunlardan vazgeçmesi hemde sevdiği insanı tüm bunların önüne koyabilmesi mümkün olmuyor.

Böyle bir neslin, bir şeyleri anlaması zorlaşıyor bence, böyle hızlı bir zamanda, tüketmek önlerine sunulmuşken, çaba sarf etmeden kazanılan şeyler daha değerliyken.

Bir Garip Orhan Veli mesela. Onlara,yeni nesle masal geliyor, şiir geliyor pek tabi. Ama onun duygusunu,gerçekliğini yaşamak ve yaşatmak başka bir şey bence. Sevgide biraz böyle bir şey. Sevdiğini her şeyin önüne koyamıyor isen. Onu her an canlı bir şey gibi her an kendinde yaşatamıyor isen. Herkesten ve her şeyden önce aklına o gelmiyorsa. Buna sevda demek ne kadar doğru olur.

Orhan Veli ve büyük aşkı Nahit hanımla yaşadıklarına, mektuplarına bir bakmak lazım belkide. O kadar basit ama o kadar güzel ki her şey. Orhan Veli o kadar yoksulluklar içinde yaşatıyor ki bu sevgiyi, bu mücadele adamının ne kadar büyük sevdiğinin nasıl bir cengaver olduğunu her an görüyorsunuz. Bu zorlukları görmemiş yaşamamış bir nesle bunu nasıl anlatabiliriz, anlatsak da nasıl geçirebiliriz bilmiyorum. Orhan Veli, Nahit Hanım'a yazdığı mektuplardan birinde, yoksulluktan çekinmediğini bir ekmek bir pardesü elbet bulunabileceğini fakat pul alacak parayı bulamayıp Nahit Hanım'a mektup yollayamamaktan üzüldüğünü anlatıyor. Kendini her şeyi bırakıp sadece sevdiğini mutlu etmeyi düşünmeyi yaşamış insanlar bunu anlayabilir bence sadece diye düşünüyorum. Aldığı şeyin ya da gönderdiğinin bir mektup olmasının önemi yok,sevdiğini her şeyin önüne koymasının önemi var. Çok zengin birinin sevdiği insana pırlanta almasından çok bence cebindeki son parasıyla sevdiğine bir kitap bir toka alan genç daha değerli, önemlidir. Kendisine alacağı bir şeyden vazgeçip sevdiği insana onunla ufacık bir şey alan insan çok değerlidir benim gözümde. Unutmayalım ki herkesin her şeyi aynı anda alabilme durumu yok. Şimdi baktığımızda bedava mesaj uygulamaları ile her dk. konuşan, her şeyi abartı ve dejenere olan, başka toplumların özentisi olmuş, marka için yaşayan marka için yiyen giyinen bir nesle biz Orhan Veli'yi nasıl anlatabiliriz, şiirini belki ama kendini asla.

36 Yaşında, cebinde öldüğünde 28 Kuruş çıkan Orhan Veli'ye selam olsun. Şiirde devrim yapan, büyük şair, mücadele adamı sen çok yaşa. Cebindeki son parayla kendisine değil sevdiğine bir şey alabilen herkese selam olsun, çok yaşasın onlar...


Erkin Tura-Tüm hakları saklıdır.

"Loş Olsun"

Uyu,

tatlıdır en az senin kadar,

üzerine örttüğüm zaman.

Kimse anlamaz bunu,

anladıkları daha kolay gelir.

gördüğünü sever onlar,

"loş olsun" bu sevgi.

Erkin Tura-Tüm hakları saklıdır.

yara ve insan.

Hiç arabeske kaçmayan, dejenere etmeden konuyu, çok insani bir yazı yazmaya çalışacağım. İnsan üstüne.
İnsanın değişmeden kalabilmesinin ne kadar zor olacağını herkes kendi hayatından tecrübe ediyordur,deneyimlemiştir. Bir bardak kırılır ama sen o parçaları al yapıştır yine aynı bardak olur mu, olmaz edebiyatının dışında bir şeyler söylemek gerekirse, insanın diğer canlılardan farklılığının bir örneğinin de yaraları olduğunu düşünüyorum.

Yaraları da insana özgü bence. Zaman geçtikçe,insan da bu durum bağışıklık kazanmıyor, yaralı insanlar haline geliyoruz sadece. Yaralı insanlar haline geldiğimizde algılarımız bozuluyor, algıladıklarımız artık yaralı.
Dünya aynı olsa da,biz aynı olsak da yaralarımız algılarımızla oynamıştır artık.

Yaraları,algılarıyla oynayan insanlar, hep aynı sonları görürler o yüzden.

"Sevinsek de sonunu biliyoruz." Turgut Uyar.

Erkin Tura-Tüm hakları saklıdır.